Opplever du feil med BankID ved innlogging til Min side?
Innlogging til Min side er nå via BankID. Opplever du feil ved innlogging med BankID?Les mer her >
Lønnsoppgjøret: Unio fikk medhold i Rikslønnsnemnda – får beholde egen tariffavtale i staten. Nå arbeides det med å effektuere lønnsoppgjøret. Les mer > | Alt om streiken > | Alt om lønnsoppgjøret >
Brudd i forhandlingene om IA-avtalen: Avtalen om inkluderende arbeidsliv (IA-avtalen) videreføres ikke. Les mer >
Unio-leiar Ragnhild Lied etterlyser ein mer rettferdig og ansvarleg lønnsutvikling. Bakgrunnen er den galopperande prisveksten og fleire år med reallønnsnedgang for Unios grupper. Tal frå TBU viser at offentleg sektor for tredje år på rad kjem dårleg ut samanlikna med store deler av privat sektor.
– Når frontfagsramma i fjor vart anslått til 3,7 prosent, og vi ser at lønnsveksten for industrifunksjonærar og tilsette innan finans vart 5 prosent, er det tydeleg at mange i privat sektor ikkje forheld seg til den anslåtte frontfagsramma. Samtidig heng lønna til dei med høgare utdanning i offentleg sektor etter, i takt med at bemanningskrisen i stat og kommune aukar, sa Unio-leiar Ragnhild Lied under opningen av Unios inntektspolitiske konferanse.
– Høgt utdanna som er tilsette i kommunane og i staten tener no fleire hundre tusen kroner mindre enn dei som jobbar i industrien med like lang utdanning, sa Lied og viste til følgende døme:
Ein kommunetilsett tente i fjor 115.000 kroner mindre enn ein industritilsett, og avstanden har auka over tid.
For kommunetilsette med universitets- og høgskoleutdanning til og med fire år er skilnaden til industritilsette med like lang utdanning 194.000 kroner.
For dei med UH-utdanning på meir enn fire år er skilnaden 270.000 kroner.
For statsansatte med høgare utdanning er skilnaden til industrien også stor.
– Dette er uakseptabelt og ikkje det ein kan kalle ei ansvarleg eller rettferdig lønnsutvikling. Samtidig veit vi frå SSB si undersøking før jul at FOR mange har alt for lav eller beint fram negativ avkasting på utdanninga si. Det lønner seg rett og slett ikkje å ta høgre utdanning for mange av våre grupper, sa Lied.
Stillstand for likelønn
Når det gjeld likelønn for utdanningsgruppene, er det diverre også
stillstand. Kvinner med høgare utdanning tener om lag 80 prosent av det
menn med tilsvarande utdanning gjer.
– Kvinner er på frammarsj når det gjeld utdanning, men ikkje i
lønnsstatistikken. Og vi skriv altså 8. mars 2023. Det er til å
skjemmast over, sa Lied.
– Ser vi på lønnsveksten og bonusar til direktørar og leiarar i
industrien, og ikkje minst i olje- og gassektoren, så har det sjeldan
vore tydelegare at frontfaget berre gjeld for nokre, ikkje for alle. Det
er ikkje berekraftig, verken for velferdsstaten eller for den
koordinerte lønnsdannelsen, sa Lied.
Strekk i laget
I fjor på denne tida kravde Unio at frontfagsmodellen måtte
praktiserast meir fleksibelt og at det måtte kompenserast for
etterslepet. Det fekk LO til å sjå raudt og dei gjekk til harde åtak mot
Unio.
– I år har pipa fått ein anna lyd. I år krev LO eit lønnsløft for dei
kommunetilsette. Det er bra. Dei er på glid. Viss heile laget skal med,
kan vi ikkje akseptere strekk i laget, sa Lied.
Rekruttere og behalde arbeidskraft
Ein viktig premiss for frontfagsmodellen er nemleg at privat og
offentlig sektor skal stillast likt i konkurransen om arbeidskrafta.
Leverer ikkje modellen på å rekruttere og behalde kvalifisert
arbeidskraft som er kritisk for samfunnet, vil frontfagsmodellen
forvitra og lønnsforskjellane for høgare utdanningsgrupper mellom
offentleg og privat sektor vil auke.
– Når offentleg sektor taper kampen om høgt utdanna arbeidskraft
fordi lønna er for lav og belastninga er for stor, er det på tide at
både politikarane og arbeidsgjevarane vaknar.
Ansvarleg og rettferdig lønnsutvikling
Det er både eit politisk ansvar og eit arbeidsgiveransvar og sørge
for og å betale for at vi har nok folk med høg kompetanse til å levere
god nok kvalitet på tenestene frå det offentlege. Politikarane set både
rammene, krava og måla for tenestene i offentleg sektor. Då må også
statsbudsjettet ta høgde for at ein gjennom ein betre og meir rettferdig
lønnspolitikk klarar å behalde og rekruttere nok kvalifiserte tilsette.
–
På bakgrunn av prisanslaget i TBU, og med dei siste 3 åra friskt i
minne, må Unio krevje reallønnvekst i år og det er heilt klart at vi vil
krevje ei høgre ramme enn frontfaget, sa Lied.
– Det må til
dersom vi ikkje berre skal klare å rekruttere, men også behalde tilsette
med høgare utdanning i stat og kommune over heile landet. Og det må til
dersom vi skal ha ein koordinert lønnsdannelse med ei ansvarleg og
rettferdig lønnsutvikling, avslutta Lied.